Máy Tìm Kiếm Là Gì? Top Công Cụ Tìm Kiếm Phổ Biến Nhất Hiện Nay

Trong thời đại bùng nổ thông tin như hiện nay, nhu cầu tìm kiếm thông tin trên mạng Internet là rất lớn. Nhiều công cụ tìm kiếm thông tin được phát minh ra, nhằm giúp ích cho việc tìm kiếm dữ liệu trên các website nhanh chóng và hiệu quả hơn. Khái niệm search engine (máy tìm kiếm) được ra đời, nhằm chỉ những công cụ tìm kiếm phổ biến như: Google, Yahoo, Bing,… Bài viết này, BKNS sẽ giúp các bạn hiểu hơn về khái niệm máy tìm kiếm. Cách thức hoạt động và cách để tối ưu hoạt động tìm kiếm thông tin nhờ máy tìm kiếm. 

Search Engine (Máy Tìm Kiếm) Là Gì?

Search Engine (máy tìm kiếm hay công cụ tìm kiếm) là công cụ có chức năng tiếp nhận thông tin cần tìm kiếm của người dùng. Sau đó tập hợp các thông tin và trả về kết quả sát với yêu cầu tìm kiếm nhất. Các thông tin trả về được hiển thị dưới dạng danh sách các kết quả khác nhau. Từ đó cho phép người dùng lựa chọn thông tin phù hợp. 

Khi nhập từ khoá tìm kiếm bất kì trên thanh tìm kiếm, máy tìm kiếm sẽ trả về những kết quả với mức độ liên quan được xếp hạng theo thứ hạng nhất định. Với những công cụ tìm kiếm khác nhau thì các xếp hạng này cũng khác nhau. 

Hiện nay, các bộ máy tìm kiếm thường thay đổi thuật toán về bảng xếp hạng ưu tiên nhằm gia tăng trải nghiệm tốt nhất cho người sử dụng. 

Lịch Sử Máy Tìm Kiếm

Máy tìm kiếm có lịch sử phát triển khá mới, từ những năm 1990 trở lại đây. Có thể chia lịch sử hình thành và phát triển của nó thành 3 giai đoạn chính. Từ đầu thập niên 90 đến giữa những năm 1994, từ 1994 đến trước những năm 2000, và từ năm 2000 đến thời điểm hiện nay.

Giai đoạn 1: Giai đoạn hình thành từ năm 1990

Khởi đầu với sự ra đời của máy tìm kiếm đầu tiên là công cụ Archie trên Internet vào tháng 12 năm 1990. Archie được tạo ra bởi một sinh viên đại học tên là Alan Emtage theo học tại trường McGill ở Montreal. 

Cách hoạt động cơ bản của Archie như sau: Khi người dùng tìm kiếm thông tin, Archie đưa họ tới đường dẫn trên một hệ thống nào đó chứa thông tin họ muốn. 

Archie đã tải xuống các danh sách thư mục của tất cả các tệp thuộc trang web FTP để tạo thành một cơ sở dữ liệu tìm kiếm. Công cụ này cũng không thiết lập chỉ mục nội dung của trang web trên, do đó người dùng có thể dễ dàng tìm kiếm thủ công. 

Tiếp theo giai đoạn này, tháng 6/1993, robot web đầu tiên có tên là World Wide Web Wanderer được ra đời. Nhà sản xuất là  Mathew Gray. Wanderer dựa vào Perl và sử dụng Perl để tạo ra chỉ mục “Wandex”. Chỉ mục Wandex có tính năng đo kích thước của World Wide Web từ khi ra đời  đến cuối 1995.

>>> Có thể bạn quan tâm: Website là gì? 

Giai đoạn 2: Sự phát triển từ năm 1994 đến trước năm 2000

Năm 1994, Jerry Yang và David Filo thành lập Yahoo, một trong những công cụ tìm kiếm đầu tiên trên thế giới. 

Sau đó 2 năm, vào 1996, Robin Li đã tạo được thuật toán và phát triển nó trên trang RankDex với mục đích xếp hạng các kết quả tìm kiếm của người dùng.

Cuối cùng, vào 1998, bước ngoặt cho hệ thống máy tính được xác lập khi Larry Page đã tham khảo Robin Li. Sau đó ông sử dụng chúng trong việc phát triển PageRank dành cho Google ngày nay.

Giai đoạn 3: Sau năm 2000

Vào khoảng những năm 2000, công cụ tìm kiếm Google đã bắt đầu trở nên nổi tiếng toàn thế giới. Công ty đã đạt được kết quả tốt hơn nhiều so với các công ty trước đây với thuật toán là PageRank. Đây là thuật toán được viết bởi Sergey Brin và Larry Page.

>>> Có thể bạn thích bài này: Google Platform là gì? 

Phân Loại Các Công Cụ Tìm Kiếm

Có nhiều cách thức phân loại khác nhau, ở đây chúng ta phân loại các công cụ này theo 2 phương pháp chính. Bao gồm theo chức năng và theo phương pháp hoạt động.

Phân loại theo chức năng

Tuỳ thuộc vào nhu cầu tìm kiếm của người dùng, ta có thể phân loại các công cụ tìm kiếm (Search Engine) thành các loại như: 

Chức năng tìm kiếm địa chỉ trên bản đồ.

Chức năng tìm kiếm việc làm.

Chức năng tìm địa chỉ các trang Web.

Chức năng tìm địa chỉ của thư điện tử (Email).

Chức năng tìm thông tin về tổ chức qua Internet.

Ngoài ra, còn có thể phân loại theo nhiều chức năng khác dựa trên nhu cầu tìm kiếm của người dùng. Có thể liệt kê như: chức năng tìm kiếm nhà hàng, chức năng tìm kiếm địa điểm sạc nguồn cho thiết bị điện,… Ngoài ra còn có chức năng tìm kiếm cây rút tiền tự động (ATM),…

Phân loại theo phương pháp hoạt động

Theo phương pháp hoạt động, có 4 phương pháp chính để phân loại các công cụ tìm kiếm. Các phương pháp gồm: phương pháp Crawl; phương pháp Directionary; phương pháp Meta và phương pháp sử dụng cơ sở dữ liệu đặc biệt.

Phương pháp Crawl 

Phương pháp Crawl (thu thập thông tin) hoạt động theo nguyên tắc dò tìm, tạo các chỉ mục website trên Internet và lưu vào trong hệ thống lưu trữ. 

Phương pháp này được thực hiện bởi các phần mềm đặc biệt như spider, robot hay Web crawler, với mục đích cập nhật cơ sở dữ liệu cho các máy tìm kiếm. 

Ngoài thu thập dữ liệu phù hợp, phần mềm cũng trả về báo cáo các liên kết không phù hợp. Điều này giúp máy tìm kiếm trả về kết quả khớp với yêu cầu của người dùng nhất. 

Phương pháp Crawl này được sử dụng nhiều và dễ thấy nhất ở Google. 

Phương pháp Directionary

Phương pháp này còn được gọi là phương pháp tìm theo phân lớp. Cách thức hoạt động gồm hai bước chính:

Bước 1: Máy tìm kiếm sẽ phân lớp sẵn các đối tượng và đưa vào các thư mục. 

Bước 2: Người tìm kiếm đi theo các thư mục lớn ban đầu, tới các thư mục nhỏ hơn (rẽ nhánh) cho tới khi tìm được trang web ưng ý. 

Ưu điểm của phương pháp này là dễ sử dụng, thân thiện với người dùng. Nhược điểm của nó là có thể bị phân lớp sai. Khó bao hàm hết các chủ đề người dùng muốn tìm kiếm. Yahoo.com chính là ví dụ nổi bật về phương pháp Directionary này. 

Phương pháp Meta – phương pháp lấy dữ liệu từ máy tìm kiếm khác

Để giải thích về phương pháp này là gì, trước tiên ta đi tìm hiểu nguyên tắc hoạt động chung của nó. 

Nguyên tắc chính của phương pháp Meta là truy tìm dữ liệu, gửi từ khóa đến tất cả các máy truy tìm khác hàng loạt. Đồng thời thu về tất cả dữ liệu có được nhờ vào một loại máy truy tìm ảo không chứa dữ liệu. 

Nhờ vào nguồn thông tin thu được này, người dùng có thể sử dụng nó để phân tích hoặc xếp hạng lại các dữ liệu trên Internet. Phương pháp này có ưu điểm tìm ra dữ liệu nhanh và trả về kết quả nhiều mà không phải chờ lâu.

Phương pháp dùng cơ sở dữ liệu đặc biệt

Phương pháp này có đặc điểm dữ liệu tìm ra và thu được không thực sự tồn tại trên một địa chỉ trang web nào. Nó tồn tại trong các cơ sở dữ liệu của một máy tính. Hoặc mạng nào đó được sử dụng trên internet mà các trang web được cấp phép sử dụng. 

Ứng dụng của phương pháp này là những trang web thư viện hoặc nghiên cứu khoa học của các trường đại học.

Cách Thức Hoạt Động Của Máy Tìm Kiếm

Mặc dù có nhiều loại máy tìm kiếm khác nhau, các thuật toán cũng khác nhau, tuy nhiên chúng đều dựa trên 3 bước chính: 

• • Crawling: thu thập dữ liệu
  • Indexing: phân loại, sắp xếp dữ liệu
  • Retrieval: truy xuất dữ liệu

Bước 1: Crawling

Ở bước này, máy tìm kiếm được lập trình để tạo ra các loại con bot (robot, crawler hay spider). Nhằm truy cập vào những trang web trên Internet. 

Các con bot này có nhiệm vụ đi theo trang web và các trang khác liên quan để thu thập dữ liệu. Dữ liệu được thu thập được càng nhiều càng tốt. 

Bước 2: Indexing

Quá trình này dường như diễn ra đồng thời với quá trình thu thập và tìm kiếm dữ liệu. Với các dữ liệu thu thập được, ngay lập tức được sắp xếp và lưu trữ để phục vụ cho bước thứ 3.

Bước 3: Retrieval

Đến đây, các dữ liệu được xử lý ở bước 1 và bước 2 sẽ được truy xuất sao cho đúng với yêu cầu của người dùng nhất. 

Tùy thuộc vào các máy tìm kiếm và thuật toán khác nhau mà kết quả trả về cũng được sắp xếp khác nhau. Vì thế, các kết quả tìm kiếm có thể khác nhau khi sử dụng các máy tìm kiếm khác nhau. 

Vai Trò Của Máy Tìm Kiếm Trong Marketing Online

Với tốc độ phát triển của công nghệ thông tin đang ngày càng tăng nhanh như hiện nay, máy tìm kiếm đóng một vai trò quan trọng trong lĩnh vực Marketing Online. Nó ảnh hưởng đến hoạt động SEO, chỉ số SEM, cụ thể: 

Yếu tố quan trọng bậc nhất trong tối ưu SEO 

SEO – Search Engine Optimization – được định nghĩa là tối ưu hóa công cụ tìm kiếm. Đây là điều mà bất cứ trang web nào đều cần, để tối ưu hiển thị kết quả lên đầu trang tìm kiếm, nhằm tiếp cận tới nhiều người dùng hơn. 

Việc có một thứ hạng tốt, nằm ở đầu trang, hoặc trong top 10, giúp doanh nghiệp giữ được vị thế với khách hàng. Tiếp cận được nhiều người dùng, nhiều khách hàng tiềm năng hơn. Tăng khả năng chuyển đổi khách hàng tiềm năng thành khách hàng thực tế. 

Vì thế, đối với mỗi công cụ tìm kiếm và mỗi thuật toán khác nhau. Người làm SEO lại có những cách thức riêng để tối ưu hóa nội dung trên bảng xếp hạng kết quả ở vị thế cao nhất. 

>>> Đọc để có thêm kiến thức về SEO bạn nhé: Tăng lợi thế SEO cho website

Ảnh hưởng đến SEM

SEM – Search Engine Marketing – được định nghĩa là tiếp thị, quảng cáo trên công cụ tìm kiếm. Hình thức này bao gồm SEO và PPC (Pay Per Click –  quảng cáo trả tiền cho mỗi lượt click). Mục tiêu chính của SEM là tăng tần suất website xuất hiện trên trang đầu của công cụ tìm kiếm để thu hút thêm nhiều lượt truy cập vào web. Tăng khả năng chuyển đổi khách hàng. 

Để hoạt động SEM được hiệu quả nhất, cần nắm vững cơ chế hoạt động của các máy tìm kiếm. Nếu vi phạm quy định, tài khoản quảng cáo có thể bị khóa và không thể thực hiện thêm bất kỳ thao tác nào. 

9 Công Cụ Tìm Kiếm Phổ Biến Trên Internet

Có rất nhiều công cụ tìm kiếm phổ biến trên thế giới. Sau đây hãy cùng BKNS điểm qua 9 công cụ được nhiều người dùng biết tới nhất. 

Google

Đây có lẽ là công cụ tìm kiếm thông tin phổ biến và nổi tiếng hàng đầu trên toàn thế giới. 

Bạn có thể dễ dàng tìm kiếm bất kì nội dung gì trên google, cho dù đó là tài liệu, hình ảnh, âm thanh hay video. 

Bing

Bing là công cụ tìm kiếm được phát triển bởi Microsoft. Công cụ này có thể hoạt động tốt trên hầu hết các trình duyệt. Một số ưu điểm của Bing như:

Xử lý được cả thông tin ẩn.

Không xếp hạng blog riêng, Bing tìm kiếm xếp hạng theo độ uy tín, nổi bật của các trang chủ.

Khả năng index các video nổi bật.

Yahoo

Đây là một trong những công cụ tìm kiếm được phát minh ra đầu tiên trên thế giới. Giao diện tìm kiếm đơn giản, thân thiện giúp người dùng dễ dàng tìm kiếm được các thông tin phù hợp. 

Được Microsoft hỗ trợ vào năm 2011, Yahoo là công cụ tìm kiếm mạnh mẽ được nhiều người tin tưởng và tin dùng. Đến năm 2019, Yahoo được cung cấp độc quyền bởi Bing. Hiện nay vị thế của Yahoo đã giảm dần sau sự sụp đổ của tập đoàn tạo ra công cụ này. Nhưng tìm kiếm dữ liệu trên Yahoo vẫn là kênh được nhiều người dùng lựa chọn. 

Ask

Công cụ này được thành lập vào năm 1996. Người dùng đặt câu hỏi và dữ liệu được trả về với ngôn ngữ tự nhiên. Các đáp án được chọn lọc kỹ càng bởi các người dùng khác. Nhằm thu lại được kết quả phù hợp nhất với nhu cầu tìm kiếm. 

Nhiều người đánh giá công cụ này sáng tạo và chứa nhiều tài nguyên nhất hiện nay. 

AOL

Đây là máy tìm kiếm cung cấp dịch vụ đặt trụ sở tại Mỹ. Trong thời kì đỉnh cao, AOL là nhà cung cấp dịch vụ lớn nhất nước Mỹ. Nhờ đó, uy tín của AOL luôn được khẳng định, củng cố và lan rộng. 

Baidu

Nhắc đến các trang tìm kiếm nổi nhất Trung Quốc, không thể không nhắc tới Baidu. Đây là trang tìm kiếm được 92% người dân Trung Quốc sử dụng. Nó áp đảo hầu như toàn bộ các trang tìm kiếm khác ở đất nước hơn tỷ dân này. 

Yandex

Như trang Baidu của Trung Quốc, người Nga tin dùng Yandex. Với mức truy cập lên tới 150 triệu lượt mỗi ngày với hơn 50 triệu người dùng thường xuyên. Yandex nằm trong top 4 trong những công ty tìm kiếm lớn nhất trên Thế giới. 

DuckDuckGo

Đây là công cụ tìm kiếm nổi bật với đặc điểm không theo dõi người dùng. Đây là đối thủ đáng gờm của Google khi quan tâm đến quyền riêng tư của người dùng lên hàng đầu. Thêm vào đó, trang này còn có nhiều biện pháp và chính sách để bảo vệ người truy cập khỏi nguy cơ bị đánh cắp dữ liệu.

Với hơn 100 triệu lượt tìm kiếm mỗi ngày (số liệu tháng 1/ 2021), DuckDuckGo hiện chiếm 2,6% thị phần tìm kiếm ở nước Mỹ. 

WolframAlpha

Thay vì hiển thị nhiều kết quả cùng lúc như các trang tìm kiếm khác. Trang thông tin này chỉ trả về một kết quả duy nhất cho mỗi lần tìm kiếm. Điều này hữu ích và tiết kiệm thời gian cho những câu hỏi và câu trả lời có độ chính xác cao. Tuy nhiên với các câu hỏi mở, nó làm hạn chế cung cấp thông tin và dữ liệu cho người dùng. 

3 Công Cụ Tìm Kiếm Tại Việt Nam

Trong số các công cụ kể trên, có 3 công cụ nổi bật được nhiều người Việt Nam sử dụng nhất: Google, Bing, và Cốc Cốc. 

Ngoài Google và Bing đã được giới thiệu ở trên, Cốc Cốc là một công cụ khá phổ biến với đa số người dùng Việt. Công cụ này được viết dành riêng cho thị trường Việt Nam, với ngôn ngữ chính là tiếng Việt. Công cụ này được lập trình dành riêng cho người Việt Nam. Với những kết quả sát nhất với thói quen tìm kiếm của người dùng. 

Kết Luận

Trên đây là những kiến thức về máy tìm kiếm (search engine) mà BKNS cung cấp cho bạn đọc. Hy vọng đến đây bạn đã hiểu được khái niệm, công dụng và các công cụ tìm kiếm phổ biến hàng đầu thế giới.

Thường xuyên ghé thăm website chính của BKNS để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích và ưu đãi khuyến mãi sớm nhất bạn nhé. Để lại bình luận để được giải đáp nếu có bất kì thắc mắc nào bạn nhé.