Rootkit là gì? Sử dụng Rootkit có vai trò gì?

Hiện nay, các hacker đã phát triển nhiều phương pháp tinh vi, vì vậy ngay cả các hệ thống máy chủ vững chắc cũng có thể bị xâm nhập. Trong số các phương pháp này, rootkit là một loại phần mềm độc hại có khả năng gây hại cho máy tính của bạn. Vậy rootkit là gì? Làm thế nào để phát hiện và ngăn chặn rootkit? Hãy cùng BKNS tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé

Rootkit là gì?

Rootkit là gì? – Rootkit là một loại phần mềm độc hại được thiết kế để ẩn danh hoặc che giấu sự tồn tại của chính nó và các hoạt động gây hại trên hệ thống máy tính. Rootkit thường nhằm mục tiêu chiếm quyền điều khiển toàn bộ hoặc một phần của hệ thống máy tính, cho phép tin tặc thực hiện các hoạt động xâm nhập, theo dõi, lừa đảo hoặc gây hại mà không bị phát hiện.

Rootkit thường sử dụng các kỹ thuật phức tạp để che giấu mình khỏi các công cụ bảo mật và phần mềm diệt virus thông thường. Chúng có thể thay đổi hệ thống lõi (kernel) của hệ điều hành, làm ẩn danh các tệp, quá trình và hoạt động độc hại, và thậm chí điều khiển lại cách hệ thống hoạt động.

Các rootkit thường được sử dụng để thực hiện các hoạt động trái phép như thu thập thông tin cá nhân, lấy cắp thông tin đăng nhập, truy cập và kiểm soát từ xa vào máy tính, tạo backdoor cho việc xâm nhập sau này, và gây cản trở hoạt động bình thường của hệ thống.

Phát hiện và loại bỏ rootkit thường khá khó khăn, do chúng sử dụng các kỹ thuật phức tạp để tránh phát hiện.

Cách thức cài đặt Rootkit của hacker

Hacker nỗ lực giành được quyền truy cập root / quản trị viên bằng cách tận dụng các lỗ hổng đã biết hoặc thực hiện việc đánh cắp thông tin đặc quyền của người quản trị.

Việc cài đặt rootkit cho phép hacker từ xa truy cập vào máy tính, thực hiện việc cài đặt phần mềm độc hại khác, đánh cắp thông tin, theo dõi các hoạt động và thậm chí làm chủ máy tính. Rootkit là một loại phần mềm độc hại tinh vi, với khả năng lẩn trốn khỏi sự phát hiện của hầu hết các phần mềm chống virus và chống malware. Rootkit còn có khả năng che giấu sự xâm nhập của nó.

Do rootkit có khả năng kiểm soát hoàn toàn hệ thống, nó có thể thay đổi phần mềm và các giải pháp bảo mật mạng. Tìm hiểu và loại bỏ rootkit thường rất khó khăn.

Sử dụng Rootkit để làm gì?

Rootkit được hacker sử dụng cho nhiều mục đích:

• Khả năng ẩn lặn trước mạng: Các rootkit hiện đại đã được bổ sung thêm khả năng tiếp tục tồn tại mà không bị phát hiện trong tải trọng của phần mềm độc hại (như keylogger và virus), nhằm đảm bảo chúng không bị phát hiện.
• Cửa sau truy cập: Rootkit cho phép việc truy cập trái phép thông qua các phần mềm độc hại cửa sau. Rootkit thay đổi cơ chế đăng nhập để chấp nhận quyền truy cập đăng nhập bí mật cho kẻ xâm nhập. Các cơ chế xác thực và ủy quyền tiêu chuẩn bị bỏ qua để cung cấp cho hacker đặc quyền quản trị.
• Cuộc tấn công DDoS: Rootkit cho phép máy tính bị xâm nhập được sử dụng như một “bot” trong cuộc tấn công từ chối dịch vụ phân tán. Cuộc tấn công giờ đây sẽ dẫn về máy tính bị xâm nhập thay vì hệ thống của kẻ tấn công. Những “bot” này còn được gọi là “zombie” máy tính và được dùng như một phần của mạng bot để thực hiện các cuộc tấn công DDoS và các hoạt động độc hại khác.

Các loại Rootkit

Một số biến thể rootkit khác nhau thực hiện các chức năng và hoạt động khác nhau, bao gồm:

1. Kernel mode rootkit: Được sử dụng để thay đổi hoạt động của hệ điều hành, loại này thường bổ sung mã và có thể thay đổi cấu trúc dữ liệu trong phần kernel. Các rootkit loại này thường được đóng gói dưới dạng driver hoặc module để tránh phát hiện bởi phần mềm diệt virus.

2. User mode rootkit: Còn được gọi là rootkit ứng dụng. Rootkit user mode thường được khởi tạo như các chương trình thông thường khác trong quá trình khởi động hệ thống. Nó hoàn toàn phụ thuộc vào hệ điều hành.

3. Bootkit: Còn được gọi là Bootloader rootkit, nhiễm vào Master Boot Record của ổ cứng hoặc thiết bị lưu trữ. Bootkit có khả năng tạo ra sự cố trong quá trình khởi động và duy trì quyền kiểm soát hệ thống sau khi khởi động.

4. Firmware rootkit: Tận dụng phần mềm trong firmware và tự động cài đặt trong image firmware được sử dụng bởi card mạng, BIOS, router hoặc các thiết bị ngoại vi khác.

Cách phát hiện Rootkit

Việc phát hiện sự hiện diện của rootkit trên máy tính có thể khó khăn vì loại phần mềm độc hại này được thiết kế để ẩn mình. Rootkit cũng có thể vô hiệu hóa phần mềm bảo mật, điều này làm cho việc phát hiện trở nên khó khăn hơn. Do đó, phần mềm độc hại rootkit có thể tồn tại trên máy tính của bạn trong một thời gian dài, gây ra thiệt hại đáng kể.

Các dấu hiệu có thể có của phần mềm độc hại rootkit bao gồm:

Màn hình xanh: Khi bạn thấy xuất hiện nhiều thông báo lỗi Windows hoặc màn hình màu xanh hiện lên với chữ trắng (được gọi là “màn hình xanh chết chóc”), máy tính của bạn liên tục cần phải khởi động lại.

Trình duyệt web có hành vi không bình thường: Điều này có thể bao gồm các dấu hiệu như các trang web không được công nhận hoặc các liên kết chuyển hướng đến những trang không mong muốn.

Hiệu suất thiết bị chậm: Thiết bị của bạn có thể mất thời gian để khởi động và hoạt động chậm, hoặc thường xuyên bị đơ. Nó cũng có thể không phản hồi khi bạn sử dụng chuột hoặc bàn phím.

Cài đặt Windows thay đổi không được phép: Ví dụ, có thể có sự thay đổi trong cài đặt bảo vệ màn hình, thanh taskbar tự ẩn hoặc hiển thị ngày và giờ không chính xác – trong trường hợp bạn không thực hiện bất kỳ thay đổi nào.

Các trang web hoạt động không đúng cách: Các trang web hoặc mạng thường không hoạt động đúng cách hoặc không ổn định do tải lưu lượng mạng quá nhiều.

Phát hiện rootkit là tốt nhất thông qua quá trình quét. Điều này đảm bảo giải pháp chống vi-rút của bạn có khả năng khởi tạo việc kiểm tra rootkit. Nếu bạn nghi ngờ máy tính của mình bị nhiễm rootkit, một phương pháp khác là tắt máy tính và thực hiện quét từ một hệ thống sạch đã biết.

Một cách phát hiện rootkit khác là dựa trên phân tích hành vi. Thay vì tìm rootkit trực tiếp, bạn tìm kiếm các hành vi tương tự rootkit. Dựa trên việc quét mục tiêu và xem xét xem máy tính có hoạt động kỳ lạ không, phân tích hành vi có thể cảnh báo về sự xuất hiện của rootkit trước khi tấn công trở nên rõ ràng.

Cách ngăn chặn Rootkit

Vì rootkit là một phần mềm nguy hiểm và khó phát hiện, điều quan trọng là phải cảnh giác khi duyệt web hoặc tải xuống phần mềm. Dưới đây là một số biện pháp bảo vệ bạn có thể thực hiện để tránh bị rootkit:

Sử dụng giải pháp bảo mật toàn diện

Hãy chủ động trong việc bảo vệ thiết bị của bạn và cài đặt giải pháp chống vi-rút toàn diện và tiên tiến cho máy tính của bạn.

Luôn cập nhật: Cập nhật phần mềm thường xuyên để duy trì sự an toàn và ngăn chặn tin tặc lợi dụng lỗ hổng phần mềm độc hại. Luôn cập nhật tất cả các chương trình và hệ điều hành để ngăn chặn các cuộc tấn công rootkit sử dụng các lỗ hổng này.

Cảnh giác với các gian lận và lừa đảo: Lừa đảo là một dạng tấn công xã hội, trong đó những kẻ lừa đảo sử dụng email để lừa người dùng cung cấp thông tin tài chính hoặc tải xuống phần mềm độc hại như rootkit. Để ngăn chặn rootkit xâm nhập vào máy tính của bạn, hãy tránh mở các email đáng ngờ, đặc biệt là từ người bạn không biết. Nếu bạn không chắc chắn về tính đáng tin cậy của một liên kết, hãy tránh nhấp vào nó.

Chỉ tải xuống từ nguồn đáng tin: Hãy cẩn trọng khi mở các tệp đính kèm và tránh tải xuống từ nguồn không đáng tin, để ngăn rootkit cài đặt vào máy tính của bạn. Chỉ tải phần mềm từ các trang web có uy tín. Đừng bỏ qua các cảnh báo từ trình duyệt web khi nó cảnh báo rằng một trang web bạn đang cố gắng truy cập không an toàn.

Cảnh giác với hành vi hoặc hiệu suất bất thường của máy tính: Những thay đổi về hành vi có thể cho thấy có một rootkit đang hoạt động. Luôn cảnh giác với bất kỳ sự thay đổi bất thường nào và cố gắng hiểu lý do tại sao những thay đổi này xảy ra.

Cách sử dụng giúp đem lại hiệu quả tốt từ Rootkit là gì?

Chức năng của rootkit cũng được sử dụng cho nhiều mục đích tốt, chẳng hạn như:

• Trong một honeypot để phát hiện các cuộc tấn công.
• Để tăng cường phần mềm mô phỏng.
• Để tăng cường phần mềm bảo mật, nó cho phép phần mềm tự bảo vệ mình khỏi các hành động độc hại.
• Bảo vệ chống trộm thiết bị – Phần mềm rootkit dựa trên BIOS cho phép giám sát, vô hiệu hóa và xóa sạch dữ liệu trên thiết bị di động khi chúng bị mất hoặc bị đánh cắp.

Top 5 phần mềm tiêu diệt Rootkit cho Windows

Malwarebytes AntiRootkit

Phần mềm bảo mật này có khả năng phát hiện được những phần mềm Rootkit nguy hiểm nhất hiện nay. Nó có cách thức làm việc khá “sạch sẽ”, sau khi phát hiện và loại bỏ Rootkit ra khỏi Windows, nó còn tiến hành kiểm tra, sửa lỗi và khôi phục hoạt động của Internet Access, Windows Update và Windows Firewall. Đảm bảo sau khi xong việc Windows sẽ hoạt động ổn định trở lại.

Kaspersky TDSSkiller

TDSSkiller là ứng dụng được phát hành bởi Kaspersky, nhằm hỗ trợ cho người dùng sử dụng phần mềm bảo mật Kaspersky Antivirus của hãng. Khi được kích hoạt sử dụng, Kaspersky TDSSkiller sẽ dò tìm và tiêu diệt rootkit cùng với bootkit trên Windows chỉ trong vài giây. Phần mềm này có giao diện bắt mắt và dễ sử dụng.

McAfee Rootkit Remover

Phần mềm McAfee Rootkit Remover có thể phát hiện và tiêu diệt nhanh Rootkit ZeroAccess và TDSS.

Người dùng có thể sử dụng ngay phần mềm McAfee Rootkit Remover sau khi tải về mà không cần cài đặt. Đồng thời, người dùng sẽ được McAfee Rootkit Remover hướng dẫn 3 bước làm việc trong môi trường dòng lệnh và sử dụng Command Prompt để tiến hành phát hiện và loại bỏ Rootkit.

BitDefender Rootkit Remover

Bitdefender Rootkit Remover là phần mềm đến từ Bitdefender Labs cho phép người dùng dễ dàng loại bỏ rootkit chỉ với một cú nhấp chuột. Ngoài ra còn có thể loại bỏ các mối đe dọa rootkit như Mebroot, TDL (TDL/SST/Pihar), Mayachok, Mybios, Alipop, CPD, Plite, XPaj, Whistler,Fengd, FIPS, Guntior, MBR Locker, Mebratix, Niwa, Ponreb, Ramnit, Yurn, Stoned, Yoddos, Zegost và Necurs.

Bitdefender Rootkit Remover sẽ không yêu cầu người dùng cài đặt phức tạp, nó là công cụ di động có thể chạy trực tiếp thông qua tập tin thực thi tải về. Giao diện người dùng khá đơn giản, thân thiện, mang đến cho người dùng cảm giác hài lòng.

Sophos Rootkit Removal

Sophos Rootkit Removal được đánh giá là một phần mềm chuyên phát hiện và tiêu diệt Rootkit chuyên nghiệp. Do được trang bị hàng loạt các công cụ kèm theo để làm việc nên nó có thể nhận biết và tiêu diệt hầu hết các loại Rootkit, phần mềm độc hại và mã độc hiện nay.

Một điểm đặc biệt nữa là Sophos Rootkit Removal có thể kết hợp với các chương trình antivirus khác trên máy để tạo thành một rào chắn an toàn cho Windows.

Kết luận

Tóm lại, rootkit là một loại mã độc tinh vi và nguy hiểm trong thế giới an ninh mạng. Với khả năng ẩn danh và điều khiển cận kề, rootkit cho phép kẻ tấn công tiếp cận hệ thống mà không bị phát hiện, làm cho việc phát hiện và loại bỏ chúng trở thành một thách thức đáng gờm. Vai trò của rootkit rất đa dạng, từ việc che giấu các hoạt động độc hại, truy cập trái phép, cho đến thâm nhập vào hệ thống và lấy cắp thông tin quan trọng của người dùng.

Để bảo vệ hệ thống khỏi rootkit, người dùng cần thực hiện các biện pháp bảo mật toàn diện như cập nhật hệ điều hành và phần mềm thường xuyên, sử dụng phần mềm bảo mật đáng tin cậy, và duy trì tình cảnh giác đối với các tập tin, liên kết hoặc email không rõ nguồn gốc. Trên đây là những kiến thức về rookit là gì mà BKNS muốn gửi tới bạn. Hy vọng những kiến thức này sẽ giúp bạn có thêm kiến thức thực tiễn để thực hành công việc hiệu quả.

>Xem thêm:

Virus máy tính là gì? Tại sao con người tạo ra virus?

9 cách tăng tốc độ wifi nhanh chóng và hiệu quả